vv


Gebruiken bij Oudjaar en Nieuwjaar

Een gewoonte met Oudjaar in de Stellingwerven was het zogenaamde "togen" op oudejaarsavond; wanneer de ouderen in de kerk zaten, probeerden de jongeren alles wat los en vast zat te "stelen" en bijeen te brengen op een centrale plaats, meestal het schoolplein van de lagere school. Van alles werd verzameld, karren, wagens, landbouwwerktuigen, etc. Vele boeren die de deuren niet goed op slot gedaan hadden of die landbouwmachines los op het erf hadden staan werden hier het slachtoffer van. In de zestiger jaren van de 20ste eeuw werden op een gegeven moment door de baldadige jeugd van het dorp de fietsen, die voor de hervormde kerk stonden naar de gereformeerde kerk gebracht en omgekeerd, terwijl de gelovigen in de kerk zaten te zingen, bidden en naar de dominee luisteren.

Een speciale gewoonte was het nieuwjaarswensen. Dorpsbewoners gingen dan bij andere dorpelingen op bezoek en wensten hen gelukkig nieuwjaar. "Veel heil en zegen in het nieuwe jaar!". Daarbij werden geschenken uitgedeeld en kreeg iemand die aan de deur kwam altijd wel iets, voedsel of een beetje geld. Tot in onze tijd gaan de krantenbezorgers rond bij de abbonnees of als het gratis huis aan huis krant is de bij dorpebewoners om hen gelukkig nieuwjaar te wensen, waarbij de krantenbezorger een fooi krijgt. Trijntje van der Lende herinnert zich een inwoner van de Lemmer, Pieter de Lieger genaamd, die ook de huizen langs ging. Citaat: " Die was heel arm, hij had geen werk en geen geld. En bedelen was vroeger verboden. Je mocht niet de huizen langs gaan om daar om geld te vragen. Pieter de Lieger verzon allerlei trucs om dit verbod te omzeilen. Zo kwam hij ieder jaar uit De Lemmer, aan het begin van het jaar om te nieuwjaarswensen. Kijk, dat mocht wel, en dan kreeg hij bij de huizen waar hij kwam ook wel wat. Pieter probeerde dit nieuwjaarswensen zolang mogelijk te rekken. Tot ver in maart zwaaiden bij de boeren de deuren open, en klonk het "veel heil en zegen in het nieuwe jaar!".

Meer over Pieter de Lieger in het interview met Trijntje van der Lende 

samenstelling tekst en lay out pagina: Piet van der Lende