Het Fochteloër veen Het Fochteloër veen is sinds 1938 eigendom van de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten. Het is een overblijfsel van een uitgestrekt hoogveengebied dat vroeger op de grens van Friesland en Drente lag. Door het hoogveengebied loopt een zandrug, die de Bonghaar genoemd wordt. Het is nu een fietspad. Op de rand van dit hoogveengebied lag Fochteloo. In het uitgestrekte hoogveengebeid zelf was bewoning onmogelijk. Zie voor de verdere landschappelijke situatie de geschiedenis van het dorp Fochteloo.  Het Fochteloo-er veen Op maandag 18 juni 2001 werd bekend, dat er voor het eerst in 250 jaar een kraanvogel broedde in Nederland. In het Fochteloërveen had een kraanvogelpaar een jong voortgebracht. Het jong was op 18 juni zes weken oud. Thijs Haanstra, beheerder van het Fochteloërveen was erg enthousiast. Hij sprak in de media, die een grote belangstelling toonden, de hoop uit dat de kraanvogel weer permanent in Nederland gaat broeden. De geboorte is volgens Vereniging Natuurmonumenten de kroon op jarenlange uitbreiding en herstel van het hoogveengebied Fochteloërveen ten noord oosten van Oosterwolde. Het gebied is flink natter en stiller gemaakt. Kraanvogels broeden het best in moerassige gebieden, tot dusver met name in Scandinavië. De majestueuze vogel is rond 1750 uit Nederland verdwenen toen steeds meer moerassen zijn drooggelegd. Alleen tijdens de trek maakten de vogels soms een tussenstop in Nederland. Al enkele jaren zijn kraanvogels echter vrijwel permanent in het Fochteloërveen, maar er werden nog geen nesten gevonden. Al in 1999 had Natuurmonumenten een maand lang de werkzaamheden aan het zogenaamde restaurantieplan in het natuurgebied stilgelegd. Men hoopte toen al dat een kraanvogelpaar zou gaan broeden.omdat men baltsende dieren had gezien en door het stilleggen van de werkzaamheden wilde men het broeden zo weinig mogelijk verstoren. Broedende kraanvogels zijn erg schuw en gevoelig voor verstoring. Toen was het nog vergeefse moeite. Begin juli zijn ze zonder zichtbaar resultaat verhuisd naar de graslanden bij Ravenswoud. Natuurmonumenten neemt echter in het Fochteloërveen allerlei maatregelen om de groei van het hoogveen te stimuleren. Hierdoor wordt het gebied steeds natter en tevens geschikter als broedgebied voor kraanvogels. En in het voorjaar van 2001 is dus op een rustig plekje een nest met een ei ontdekt. De eerste tijd is het kuiken gevoed met grote insecten zoals libellen. Inmiddels is het groot genoeg om zelf z'n voedsel te zoeken. Natuurmonumenten vraagt bezoekers van het Fochteloërveen dringend de dieren in het gebied niet te storen. Belangstellenden kunnen de zeldzame vogels eventueel zien vanuit een uitkijktoren bij Ravenswoud. In 2017. De baardmannetjes gaan op zoek naar de kraanvolgel Op woensdag 12 juli 2017 werd door omroep Max het programma 'de baardmannetjes' uitgezonden. De baardmannetjes zijn vogelkenner Nico de Haan en schrijver Hans Dorrestijn. Zij bezoeken iedere week een natuurgebied in Nederland. Op 12 juli was de uitzending van hun bezoek aan het Fochteloër Veen. Zij gingen op zoek naar de schuwe kraanvolgels, maar konden ze in de uitkijkhut, die ook in beeld kwam, niet vinden. Nico legde uit dat kraanvolgels nestvlieders zijn. De kuikentjes vliegen gelijk het nest uit en gaan op zoek naar kevers en inzecten. Daarbij zijn ze erg kwetsbaar voor roofvogels. Men ringt de kraanvolgels in het Fochteloër Veen niet, om de dieren zoveel mogelijk met rust te laten. Maar in ieder geval heeft de aanwezigheid van de kraanvogels in het gebied zich doorgezet. In de uitzending geeft Nico ook uitleg bij het levende hoogveen, dat uitgebreid in beeld komt. Hier kun je de uitzending terugzien.Kraanvogels in andere gebieden Kraanvogels broeden in Noord-Europa in moerassige gebieden. Vooral in Zweden zijn ze nog veel te vinden. Ook in het oosten van Duitsland komen ze voor. Door allerlei beschermingsmaatregelen neemt de populatie weer toe. Zo groeit het aantal broedvogels in Duitsland met tientallen paren per jaar en wordt er steeds westelijker in Duitsland gebroed. De meest westelijke broedgebieden liggen inmiddels enkele honderden kilometers van de Nederlandse grens. In Nederland komen broedgevallen van  Het Fochteloo-er veen veldnamen Veel landerijen, waar in vroeger tijd de kraanvogels neerstreken, werden naar de vogel genoemd. Zo vinden we in Munnekeburen de Kranekamp in de buurt van de Gracht. We vinden deze naam ook elders in Friesland. Bij Nij Beets liggen de Kraanlanden; deze naam vinden we ook bij Gasselte in Drente. Verder vinden we in Overijssel Kranenburg, Kranenkolk, Kranendonk, etc. O. G. Dijkstra legt in zijn brochure over het veenderijmuseum in Nij Beets ook een verband tussen de voorvoegsels kraan, kranen en de kraanvogel. Zoals we hiervoor zagen, broeden kraanvogels weliswaar al enkele honderden jaren niet meer in Nederland, maar wel streken ze hier nog neer op hun vlucht van Noord Europa naar Azië. Zij hadden hier hun pleisterplaatsen, zoals nu nog de ganzen in Noord-Friesland. Deze pleisterplaatsen werden naar de vogel genoemd.  Uitzich op het Fochteloo-er veen
|