 Kerk te Oosterwolde Er is in 2009 een uitgebreide website gemaakt over de geschiedenis van de dorpskerk in de kontekst van meer algemene historische ontwikkelingen. Het zuidelijk gebied van Oosterwolde bestaat uit de gehuchten Buttinge of Buttinga, Hoog-Duurswoude, Boekhorst, Venekoten en Laag-Duurswoude. Tot Oosterwolde behoren verder oa de buurten Jardinge en Lohuis. Buttinga ligt ten zuid-westen van Oosterwolde. Een bekend landhuis was dat van Schrappinga of Schrapinga, nabij het Groote-Diep. Ter plaatse, waar het gestaan heeft, stond in de 19e eeuw een boerderij. Dit althans volgens van der Aa. Bouwer zegt echter dat het bij Schrappinga ging om een kampnederzetting vanuit Weper. Ook hij zegt echter dat er omstreeks 1700 sprake was van slechts een boerderij of landhuis waarbij er daarna meerdere personen zijn komen wonen die land gingen ontginnen/gebruiken. Verder was er sprake van Sickenga of Sickinge state ten zuiden. van Oosterwolde. Waar de state gestaan heeft is nu hooiland. In de 19e eeuw waren de gronden die tot de state behoorden eigendom van de erven Z. Bruinsma, woonachtig te Leeuwarden. De state was het stamhuis van het geslacht van Sickinga, waartoe behoorde Idserd van Sickinga, Raad in den Hove van Friesland, die in 1575 overleed en die protesteerde tegen de invoering van belastingen door Casper de Robles, die het Hof van Friesland wilde gebruiken voor invordering van zeer onaangename belastingen (3). Een andere state was nog Steeginga ofwel Stegginga of Stienga, in het westen van Oosterwolde. Oosterwolde bestond in vroeger tijd uit een kernesnederzetting 'Het Oost' met daaromheen 'kamphoevengehuchten'. Het totale dorpsgebied noemt Bouwer dan een 'essenzwermdorp'. (4) Later deelt hij Oosterwolde in bij de 'rij vormige esdorpen', die als kenmerk hebben dat de boerenhuizen op een rij zijn gelegen, waarbij de brinken rond de boerderijen een strook grond achter de boerenhuizen vormen. Er is bij Oosterwolde waarschijnlijk geen sprake geweest van een gemeenschappelijke aanleg van een es door een groep boeren. De hierna te noemen essen rond Het Oost zijn te beschouwen als aan elkaar gegroeide, verdeelde eenmans-essen. (5) In de streek rond 'Het Oost' zijn verschillende essen aanwezig zoals de Hoge en Lage Es, en de Westeres. Ten oosten hiervan lag vroeger een langgerekt complex bouwlanden zoals de Nordingerwant, Grote Geeze en Karnakkers. Bouwer behandeld vervolgens de verkaveling van de essen. (6) De verkaveling van de Hoge en Lage Es is eenstrokig. Daarnaast zijn er verschillende een of tweemans essen. Bij de bespreking van de verkaveling van de Oostelijk gelegen bouwlanden en de maden langs Tjonger en Groot Diep passeren vele veldnamen de revue: Steginger Bouwkamp, Algemene Brink, de Weer, Het Weertje, de Oude Weer, Nanninge, Prandinge, Groot en Klein Klasinge, Steginge, De Poel, De Ronde, De Boereweide, Evertsmaad, Sikkingemaad, Stegingermaad, Seijertsmaad, Mandeveld, Stegingerfenne. (1) Zie Rienk Klooster-Middelieuwse petroonheiligen in Stellingwarf. In: De Ovend, Stellingwarfs tiedschrift. 42e jrg no 4. Augustus 2014. Blz 12 |
samenstelling tekst en lay out pagina: |